Anna verloor in een week tijd haar moeder, oom en broer aan corona
Wat volgde in de maanden erna is met geen pen te beschrijven. Mensen werden ziek, heel erg ziek. En mensen gingen dood. Dat alles in zo'n rap tempo dat er voor nabestaanden nauwelijks tijd was om zich te realiseren wat er gebeurde.
Anna Ramadanovic verloor in een week tijd haar moeder, oom en broer aan corona. Nog steeds komt het verlies maar nauwelijks binnen. "Verstandelijk weet ik dat ze er niet meer zijn, maar het komt nog steeds niet echt binnen."
Het is vlak voor Kerst. Anna's broer en moeder zijn bij haar op visite. Samen kijken ze naar de tv. Dat gekke virus in China is slecht nieuws voor mensen met astma. "Als het hier ook komt, moet jij het maar niet krijgen, hoor", zegt haar moeder nog gekscherend. Drie maanden later loopt Anna achter haar kist. Die van haar moeder (74) en van de broer van haar moeder (82). Overleden op 24 maart en op 26 maart. Ze krijgen een gezamenlijke uitvaart. Haar broer Sam (43) ligt dan al op de Intensive Care. Hij krijgt het overlijden van zijn moeder en oom niet meer mee.
Het huis van Anna in Uden staat vol met kleine spulletjes. Vogeltjes van steen, mandjes met prullaria. "Van mijn moeder geweest", zegt ze lachend. Ze weet nog niet of ze het zal houden. Voor nu is het goed om het om haar heen te hebben.
Haar moeder en broer zijn er ook nog. Hun as staat in de grote kast in de woonkamer. Ze weet nog niet zo goed wat ze er mee moet doen. De urnenmuur op de begraafplaats misschien. "Bij elkaar of niet? Daar moet Samorn, de weduwe van Sam, ook nog iets van vinden natuurlijk." Om haar nek hangt een hangertje met daarin een klein beetje as van haar moeder.
De periode rond het overlijden van haar familieleden staat nog op haar netvlies gebrand. Eerst werd haar moeder ziek. "Buikklachten vooral. En later pas koorts. Toen het woord corona viel, was ze daar niet eens zo van onder de indruk", vertelt Anna. "Mijn moeder was al een tijd ziek. Hartproblemen. Daardoor kon ze al heel lang niet meer doen wat ze allemaal wilde, dus ze had er zelf al snel vrede mee. En ook mijn oom was al op leeftijd. Het was verdrietig, maar gek genoeg kon ik dat wel aan."
Corona, een jaar later. Kijk hier naar het verhaal van Anna Ramadanovic:
Dat de 43-jarige Sam ziek werd was een heel ander verhaal. "Een jonge man, gezond en met een stel heel goede longen, want hij speelde al jaren verschillende blaasinstrumenten. Dat hij ziek werd, kon gebeuren, maar dat het zo zou aflopen is echt bizar."
Anna wordt gebeld door het ziekenhuis als ze net terugkomt van de uitvaart van haar moeder en oom. Nog in haar nette zwarte uitvaartpakje sjeest ze als een malle naar het ziekenhuis, samen met Samorn en hun drie dochters. "Ze belden om te zeggen dat Sam het niet ging halen." Op zijn sterfbed belooft ze Sam, die dan al dagen in coma aan de beademing ligt, om voor zijn gezin te zorgen. "Dat ik voor de rest van mijn leven zijn dochters zal ondersteunen waar ik kan."
Ze heeft het nodig, die belofte. Om zich staande te kunnen houden, zegt ze. "Daar leef ik voor. Dat is voor mij een extra boost om dit leven nog een kans te geven. Dat is ook wat mijn moeder en mijn broer gewild zouden hebben. Zij zouden het heel erg hebben gevonden als ik het had opgegeven. Gedacht had, laat allemaal maar...."
"Sam was de spil van het gezin.", vervolgt Anna. "Zijn echtgenote Samorn is van Thaise komaf en heeft met de taal nog wat meer moeite. Sam regelde dus alles voor de kinderen. Dat valt nu weg en het geeft mij een goed gevoel dat ik dat in het spoor van Sammie voor hem kan doen. Een stukje eerbied naar hem toe, dat zijn leven niet voor niets is geweest."
Dat speelt bijvoorbeeld, nu de oudste dochter van Sam naar de middelbare school gaat, komend schooljaar. "Die gesprekken op school, voer ik nu. Dat is wel het minste wat ik voor het gezin kan doen."
Dat het relatief goed gaat met zijn drie dochters geeft Anna ook steun. "Voor de meisjes is het nog het meest verdrietig, dat hun vader er niet meer is. Het is knap hoe zij daar mee om kunnen gaan. Ze missen hun vader, zijn stem, zijn liefde, zijn hulp."
Ook Anna mist hem, maar ze is vastbesloten om na dit idiote jaar wel weer gelukkig te worden. "Het moet. Voor mijn man en mijn dochter, maar ook voor mijzelf. En het kan. Dat weet ik zeker. Kijk maar naar de geschiedenis. Mensen die de oorlog hebben meegemaakt, konden ook weer gelukkig worden. Dan moet mij dat ook lukken. Voor mijn moeder, mijn oom en voor Sam."
Omroep Brabant maakte afgelopen jaar portretten van mensen die overleden aan corona. Hier kun je ze bekijken:
Omroep Brabant blikt terug op één jaar corona in Brabant. Bekijk hieronder alle verhalen.
Lees het hele bericht van Omroep Brabant »
